Dịch bệnh mùa hè luôn là vấn đề nan giải cho mọi người khi thời tiết nóng bức, khó chịu đang đến gần. Mùa hè là thời điểm thuận lợi nhất mà mà các virus và vi khuẩn gây bệnh sinh sôi, phát triển gây nên những dịch bệnh khó kiểm soát ở cả người lớn và trẻ em.
- Tại sao mùa hè là thời điểm xuất hiện nhiều dịch bệnh?
Vào mùa hè, nhiệt độ tăng cao, thời tiết nắng nóng, khí hậu nóng ẩm mưa nhiều ký sinh trùng, virus và vi khuẩn gây bệnh có cơ hội bùng phát mạnh mẽ làm cho mọi người rất dễ bị bệnh, làm suy giảm sức đề kháng.
Trong mùa hè, sự bài tiết mồ hôi gia tăng, quá trình trao đổi chất của cơ thể cũng được đẩy mạnh. Cơ thể bị mất một lượng nước khá lớn sẽ khiến nồng độ máu giảm, độ kết dính trong máu tăng cao gây ra một số dịch bệnh mùa hè.
Điều kiện thời tiết, khí hậu diễn biến thất thường, nóng ẩm mưa nhiều… muỗi và véc tơ truyền bệnh phát sinh và phát triển mạnh. Tập quán sinh hoạt của người dân khiến dịch bệnh mùa hè có nguy cơ bùng phát cao.
Chất lượng vệ sinh môi trường khó đảm bảo khi mùa mưa đến. Giai đoạn chuyển mùa giữa mùa khô và mùa mưa, con người chưa kịp thích nghi khiến cơ thể dễ bị gây hại.
- Các dịch bệnh mùa hè
2.1. Bệnh cúm
Bệnh cúm là một bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp không nguy hiểm, bệnh chỉ ở đường hô hấp trên và lành tính. Tuy nhiên nếu bệnh trở nặng có thể gây biến chứng vào phế quản, phổi (viêm phổi, suy hô hấp, suy đa tạng) khiến người bệnh tử vong. Đối với những phụ nữ mang thai nếu nhiễm bệnh cúm trong 3 tháng đầu của thai kỳ dễ dẫn tới dị tật cho thai nhi.
Triệu chứng
– Sốt.
– Sổ mũi, hắt hơi liên tục hoặc nghẹt mũi.
– Đau đầu, đau cơ thể.
– Mệt mỏi, chân tay rã rời.
– Ho.
……….
Phòng bệnh
– Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi, thường xuyên rửa tay với xà phòng, vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.
– Giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất để nâng cao thể trạng.
– Tiêm vacxin cúm phòng bệnh.
– Hạn chế tiếp xúc với người bị cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.
– Đeo khẩu trang ở nơi đông người.
– Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và xử lý kịp thời.
2.2. Bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết do virus Dengue (bị muỗi vằn aedes aegypti đốt) gây ra và có thể truyền từ người này sang người khác.
Triệu chứng
– Sốt cao, lên đến 40,5 độ C kéo dài nhiều ngày.
– Nhức đầu nghiêm trọng.
– Đau phía sau mắt.
– Đau khớp và cơ.
– Buồn nôn và ói mửa.
– Phát ban.
Phòng bệnh
Ðể phòng bệnh sốt xuất huyết, cần loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thường xuyên thu gom, tiêu hủy dụng cụ phế thải chứa nước như lốp xe, chai lọ vỡ, vỏ đồ hộp, gáo dừa.
Thường xuyên thau rửa chum vại, bể nước mưa, lọ hoa, úp ngược các vật dụng chứa nước không dùng đến như xô, chậu, máng nước uống của gia súc, gia cầm. Nuôi thả cá nhỏ (cá rô, cá cờ), thả mesocylops (một loài giáp xác) vào bể nước để diệt bọ gậy. Tổ chức phun hóa chất diệt muỗi quy mô cộng đồng hoặc phun diệt muỗi trong nhà bằng các bình xịt muỗi cầm tay.
2.3. Bệnh tiêu chảy cấp
Theo Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh tiêu chảy. Bệnh xuất hiện quanh năm, nhưng xảy ra nhiều nhất vào mùa hè do mùa hè ở nước ta có khí hậu nóng ẩm nên các loại vi khuẩn dễ phát triển trong thực phẩm, thức ăn, làm cho thức ăn nhanh bị hỏng, bị ôi, thiu, là nguyên nhân gây nên nhiều trường hợp bị tiêu chảy.
Triệu chứng
– Đau bụng: Cơn đau nhói hay đau âm ỉ và đau tăng lên khi đi đại tiện.
– Nôn: Nôn ra thức ăn, nước và thậm chí là dịch mật.
– Đi ngoài phân lỏng trên 3 lần.
Phòng bệnh
– Thực hiện tốt vệ sinh an toàn thực phẩm nói chung: ăn chín, uống sôi, không ăn rau sống, không uống nước lã, không ăn thực phẩm không rõ nguồn gốc, thức ăn để tủ lạnh quá 24 giờ,…..
– Tăng cường vệ sinh thân thể, vệ sinh tay: Rửa tay sạch trước khi ăn, chế biến thực phẩm và sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với dụng cụ bẩn.
– Sàn nhà, vật dụng, đồ chơi cần được lau, rửa sạch bằng dung dịch sát khuẩn thông thường.
– Bên cạnh đó cần tránh tập trung ăn uống đông người trong các dịp ma chay, cưới hỏi,…
2.4. Bệnh tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng do virus Cosackievirus A (thường gặp A16), Coxsackievirus B; Echovirus; Enterovirus (thường gặp E70, E68 hoặc CV-B2 các virus này thuộc họ Picornaviridae). Bệnh lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm bệnh: tiết dịch mũi hoặc dịch họng, nước bọt, chất lỏng từ mụn nước, ho hoặc hắt hơi.
Các triệu chứng
– Sốt.
– Viêm loét miệng nhất là vùng hầu họng, vùng niêm mạc má, lưỡi,…
– Phát trên da dưới dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, ….
Phòng bệnh
– Vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường sống đảm bảo sạch sẽ.
– Người bệnh phải cách ly tại nhà.
– Mang khẩu trang y tế ở nơi đông người.
– Tiêm vacxin đầy đủ.
2.5. Bệnh viêm não Nhật Bản
Do trung gian truyền bệnh là muỗi culex, loài muỗi này thường sống ở các vùng có nhiều ao tù và đồng ruộng lúa nước. Ổ chứa virus viêm não Nhật Bản thường là lợn, dơi, chim hoang dã. Bệnh viêm não Nhật Bản thường có tỷ lệ mắc cao vào mùa hè, có thể gây thành dịch lớn, có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng suốt đời.
Triệu chứng:
– Sốt cao 39 -40 độ C.
– Đau đầu.
– Tiêu chảy, đau bụng,…
– Buồn nôn, nôn mửa, ..
– Cứng gáy, tăng trương lực cơ.
Phòng bệnh
– Tiêm vaccine đầy đủ.
– Thực hiện các biện pháp vệ sinh môi trường loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt lăng quăng, bọ gậy, làm chuồng nuôi nhốt gia súc xa nhà.
2.6. Bệnh Sởi
Sởi do virus thuộc giống Morbillivius, bệnh lây qua đường hô hấp, do dịch tiết mũi họng của người bệnh theo không khí thoát ra khi ho, hắt hơi, nói chuyện,…
Triệu chứng:
– Sốt cao 39 -40 độ C.
– Ban sẩn nổi từ sau tai lan xuống mặt, ngực bụng, toàn thân .
– Đỏ mắt,…
– Chảy nước mũi, ..
– Có thể: Ho, tiêu chảy,…
Phòng bệnh
– Tiêm vaccine đầy đủ.
– Thực hiện các biện pháp vệ sinh môi trường , vệ sinh cá nhân.
2.7. Rôm sảy
Rôm sảy thường xảy ra khi thời tiết nóng, ẩm ướt gây cảm giác khó chịu và ngứa. Các vị trí mọc nhiều rôm sảy thường là vùng đổ nhiều mồ hôi, có nhiều bụi bẩn, da chết như: lưng, cổ, ngực, đầu,…
Triệu chứng:
– Xuất hện mụn nước từng đám hoặc mảng lớn.
– Sốt nhẹ .
Phòng bệnh
– Mặc quần áo thoáng, mát. Tránh quần áo bó sát gây kích ứng da
– Mùa nóng nên tắm nước mát.
– Không nên sử dụng kem bôi dễ gây bít lỗ chân lông
2.8. Say nắng, say nóng
Khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng, vùng cổ gáy không thích ứng kịp với điều kiện thời tiết gây nên rối loạn điều hòa thân nhiệt cùng với hiện tượng mất nước cấp của cơ thể
Biểu hiện
– Nhịp tim tăng, nhịp thở tăng.
– Mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt
– Nhức đầu
– Tay chân rã rời
– Ngất
…..
Xử trí: Nhanh chóng hạ thân nhiệt cho nạn nhân: Đưa vào nơi thoáng mát, nới rộng quần áo, chườm mát, cho uống nước mát.
ĐỂ CƠ THỂ KHỎE MẠNH, KHÔNG BỆNH TẬT
MỌI NGƯỜI CẦN LƯU Ý
- Nâng cao sức đề kháng của cơ thể:
– Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, nhất là thường xuyên rửa tay với xà phòng để loại trừ mầm bệnh;
– Hạn chế đi ra ngoài trời và khi cần ra ngoài thì phải mặc áo quần che kín da và đội nón rộng vành che phủ kín vùng cổ gáy phòng say nắng;
– Ăn đủ chất chú ý thêm các loại rau, củ, quả nhưng cần xử lý sạch trước khi ăn;
– Không ăn những thức ăn chưa nấu chín như tiết canh, nem chua, thịt các loại nấu tái, trứng sống, gỏi cá; không ăn uống ở những hàng quán không có đủ nước sạch và không hợp vệ sinh;
– Uống đủ nước, người lớn uống ít nhất 2 lít/ ngày, trẻ em thường cho uống nước, thêm nước cam vắt hoặc nước chanh. Hạn chế sử dụng các loại nước đóng chai, nhất là loại nước có ga.
- Vệ sinh môi trường
– Nhà ở gọn gàng, sạch sẽ thông thoáng để làm giảm độ nóng và thanh thải mầm bệnh trong không khí;
– Không để thức ăn, rác, nước thải vương vãi làm thu hút ruồi, côn trùng vào nhà;
– Không thải bỏ bất cứ vật gì xuống nguồn nước vì sẽ làm ô nhiễm nguồn nước và vi khuẩn, vi rút có điều kiện phát triển mạnh gây nguy cơ dịch bệnh cho cộng đồng;
– Cá nhân, gia đình và cộng đồng tích cực khuyến cáo mọi người không vức rác bừa bãi ra môi trường, rác cần được thu gom và xử lý đúng theo quy định.
Mọi người dân cần nâng cao sức khỏe và khả năng phòng bệnh bằng cách ăn uống đủ chất, ăn nhiều rau xanh, hoa quả, thức ăn có nhiều vitamin; có chế độ làm việc, sinh hoạt, luyện tập thể thao và nghỉ ngơi hợp lý. Khi có người bị bệnh hoặc nghi bị bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để khám, điều trị và xử lý kịp thời, không để bệnh lây lan sang người thân và cộng đồng.
